Ảnh hưởng của phát triển du lịch đến biến động sử dụng đất tại huyện miền núi Sa Pa, tỉnh Lào Cai giai đoạn 1993-2006
Main Article Content
Abstract
Tóm tắt: Miền núi phía Bắc Việt Nam được coi là nơi có nhiều tiềm năng du lịch tự nhiên và nhân văn. Từ những năm 1990, Việt Nam tiến hành mở cửa cho khách du lịch quốc tế đến thăm quan một số điểm trong khu vực này. Thị trường khách du lịch cả quốc tế và nội địa bắt đầu tăng mạnh từ thời điểm này. Du lịch phát triển đã ảnh hưởng không nhỏ đến kinh tế, xã hội và môi trường của khu vực. Nghiên cứu này được tiến hành tại huyện Sa Pa, một điểm du lịch nổi tiếng của tỉnh miền núi Lào Cai, nhằm đánh giá ảnh hưởng của phát triển du lịch đến biến động sử dụng đất. Kết quả nghiên cứu dựa trên tư liệu ảnh viễn thám, điều tra xã hội học và phân tích thống kê cho thấy du lịch đã có ảnh hưởng tích cực đến tài nguyên rừng và giảm áp lực lên đất nông nghiệp.
Từ khóa: Du lịch, biến động sử dụng đất, phân tích thống kê, sinh kế, Sa Pa.References
[1] Tugault-Lafleur C. Diversifying Livelihoods: Hmong use and Trade of Forest Products in Northern Vietnam. PhD Thesis. Montreal, Canada: McGill University, 2007.
[2] Meyfroidt P. Forest Transition in Vietnam : Evidence, Theory and Social-Ecological Feedbacks. PhD thesis. Université Catholique de Louvain, Belgium, 2009.
[3] Meyfroidt P and Lambin EF. Forest transition in Vietnam and its environmental impacts. Global Change Biology 14(6):1319–1336, 2008b.
[4] Meyfroidt P, Lambin EF.. The causes of the reforestation in Vietnam. Land Use Policy 25(2):182-197, 2008a.
[5] Niên giám thống kê huyện Sa Pa năm 2010
[6] Stubblefield, L., Rendel, P. & Preddy, H. (eds), A Survey of Ethnic Groups within Nui Hoang Lien Nature Reserve, Sa Pa District. Frontier Vietnam: pp 1, 1994.
[7] Grindley, M. (ed.). Constraints and Opportunities for a Nature Trail and Visitor Centre within the Hoang Lien Mountains Nature Reserve, Sa Pa District A Fesibility Study. Frontier Vietnam, 1998
[8] Tordoff, A., Swan, S., Grindley, M. & Siurua, H. (eds), Hoang Lien Nature Reserve Conservation Evaluation 1997/98. Frontier Vietnam: pp viii, 86, 1999.
[9] Turner S. Making a Living the Hmong Way: An Actor-Oriented Livelihoods Approach to Everyday Politics and Resistance in Upland Vietnam. Annals of the Association of American Geographers 102(2):403-422, 2011.
[10] Nguyễn An Thịnh, Phân tích cấu trúc sinh thái cảnh quan phục vụ phát triển bền vững nông lâm nghiệp và du lịch huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai. Luận án tiến sĩ Địa lý, Hà Nội, 2007.
[11] Richter, R. Atmospheric/Topographic Correction for Satellite Imagery—ATCOR-2/3 User Guide, Version 8.0. Switzerland: ReSe Applications Schla ¨pfer, 2011.
[12] Vũ Kim Chi, Nguyễn Thị Thu Trang, Hoàng Thị Thu Hương, Áp dụng mô hình phân tích hồi quy logic đa bậc trong phân tích không gian về sự suy giảm tài nguyên rừng huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai. Hội nghị Địa lý toàn quốc năm 2012, 2012.
[13] Vu Kim Chi. Land use change in the Suoi Muoi catchment. PhD thesis. KULeuven, Belgium, 2007.
[14] Bryant and Yarnold (1995). Principal components analysis and exploratory and confirmatory factor analysis. In Grimm and Yarnold, Reading and understanding multivariate analysis. American Psychological Association Books.
[15] Castella, J. C, Pham Hung Manh, Suan Pheng Kamb, Lorena Villanob, Nathalie Rachel Tronchea, Analysis of village accessibility and its impact on land use dynamics in a mountainous province of northern Vietnam. Applied Geography 25 (2005): pp 308–326, 2005.
[16] Dương Bích Hạnh. Sự thay đổi các mối quan hệ lao động ở một bản H’mong tại Sa Pa, Tây Bắc Việt Nam. Trong “Thomas Sikor, Jenny Sowerwine, Jeff Romm, Nghiêm Phương Tuyến. Những chuyển đổi kinh tế - xã hội ở vùng cao Việt Nam. Trung tâm Nghiên cứu tài nguyên và Môi Trường, Trang 85-97, 2008.
[17] Cooper, Robert, Resource Scarcity and the H’mong Response: Patterns of Settlement and Economy in Transition. National University of Singapore Press, Singapore.4. David S.Moore, George P.McCabe, 2001. Introduction to the practice of statistics, third edition. pp 730, 1984.
[18] Symonds, Patricia V., Calling in the Soul: Gender and the Cycle of Life in a H’mong Village University of Washington Press, Seatle and London, 2004.
[19] Castella J.C, Nathalie Rachel Tronche, Vũ Nguyên, Biến động cảnh quan tại huyện Chợ Đồn trong thời kỳ đổi mới (1990-2000) và hệ quả của chúng tới việc quản lý bền vững tài nguyên thiên nhiên tại các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam trong: (J.C. Castella và Đặng Đình Quang chủ biên) Đổi mới ở vùng miền núi. Chuyển đổi sử dụng đất và chiến lược sản xuất của nông dân tỉnh Bắc Kạn, Việt Nam. Nxb Nông nghiệp, Hà Nội, Việt Nam. 149-173), 2002.
[2] Meyfroidt P. Forest Transition in Vietnam : Evidence, Theory and Social-Ecological Feedbacks. PhD thesis. Université Catholique de Louvain, Belgium, 2009.
[3] Meyfroidt P and Lambin EF. Forest transition in Vietnam and its environmental impacts. Global Change Biology 14(6):1319–1336, 2008b.
[4] Meyfroidt P, Lambin EF.. The causes of the reforestation in Vietnam. Land Use Policy 25(2):182-197, 2008a.
[5] Niên giám thống kê huyện Sa Pa năm 2010
[6] Stubblefield, L., Rendel, P. & Preddy, H. (eds), A Survey of Ethnic Groups within Nui Hoang Lien Nature Reserve, Sa Pa District. Frontier Vietnam: pp 1, 1994.
[7] Grindley, M. (ed.). Constraints and Opportunities for a Nature Trail and Visitor Centre within the Hoang Lien Mountains Nature Reserve, Sa Pa District A Fesibility Study. Frontier Vietnam, 1998
[8] Tordoff, A., Swan, S., Grindley, M. & Siurua, H. (eds), Hoang Lien Nature Reserve Conservation Evaluation 1997/98. Frontier Vietnam: pp viii, 86, 1999.
[9] Turner S. Making a Living the Hmong Way: An Actor-Oriented Livelihoods Approach to Everyday Politics and Resistance in Upland Vietnam. Annals of the Association of American Geographers 102(2):403-422, 2011.
[10] Nguyễn An Thịnh, Phân tích cấu trúc sinh thái cảnh quan phục vụ phát triển bền vững nông lâm nghiệp và du lịch huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai. Luận án tiến sĩ Địa lý, Hà Nội, 2007.
[11] Richter, R. Atmospheric/Topographic Correction for Satellite Imagery—ATCOR-2/3 User Guide, Version 8.0. Switzerland: ReSe Applications Schla ¨pfer, 2011.
[12] Vũ Kim Chi, Nguyễn Thị Thu Trang, Hoàng Thị Thu Hương, Áp dụng mô hình phân tích hồi quy logic đa bậc trong phân tích không gian về sự suy giảm tài nguyên rừng huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai. Hội nghị Địa lý toàn quốc năm 2012, 2012.
[13] Vu Kim Chi. Land use change in the Suoi Muoi catchment. PhD thesis. KULeuven, Belgium, 2007.
[14] Bryant and Yarnold (1995). Principal components analysis and exploratory and confirmatory factor analysis. In Grimm and Yarnold, Reading and understanding multivariate analysis. American Psychological Association Books.
[15] Castella, J. C, Pham Hung Manh, Suan Pheng Kamb, Lorena Villanob, Nathalie Rachel Tronchea, Analysis of village accessibility and its impact on land use dynamics in a mountainous province of northern Vietnam. Applied Geography 25 (2005): pp 308–326, 2005.
[16] Dương Bích Hạnh. Sự thay đổi các mối quan hệ lao động ở một bản H’mong tại Sa Pa, Tây Bắc Việt Nam. Trong “Thomas Sikor, Jenny Sowerwine, Jeff Romm, Nghiêm Phương Tuyến. Những chuyển đổi kinh tế - xã hội ở vùng cao Việt Nam. Trung tâm Nghiên cứu tài nguyên và Môi Trường, Trang 85-97, 2008.
[17] Cooper, Robert, Resource Scarcity and the H’mong Response: Patterns of Settlement and Economy in Transition. National University of Singapore Press, Singapore.4. David S.Moore, George P.McCabe, 2001. Introduction to the practice of statistics, third edition. pp 730, 1984.
[18] Symonds, Patricia V., Calling in the Soul: Gender and the Cycle of Life in a H’mong Village University of Washington Press, Seatle and London, 2004.
[19] Castella J.C, Nathalie Rachel Tronche, Vũ Nguyên, Biến động cảnh quan tại huyện Chợ Đồn trong thời kỳ đổi mới (1990-2000) và hệ quả của chúng tới việc quản lý bền vững tài nguyên thiên nhiên tại các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam trong: (J.C. Castella và Đặng Đình Quang chủ biên) Đổi mới ở vùng miền núi. Chuyển đổi sử dụng đất và chiến lược sản xuất của nông dân tỉnh Bắc Kạn, Việt Nam. Nxb Nông nghiệp, Hà Nội, Việt Nam. 149-173), 2002.