Sự tham gia của cộng đồng lưu vực sông Hương, sông Bồ trong xây dựng và vận hành hồ đập thủy điện ở Thừa Thiên- Huế

Abstract

Tóm tắt. Tỉnh Thừa Thiên Huế hiện có 3 quy hoạch thuỷ điện, trong đó có 5 công trình với tổng công suất 360 MW chiếm 80% tổng công suất trong tổng số 21 công trình theo quy hoạch. Mặc dù mới chỉ xem xét 2 dự án là Bình Điền, Hương Điền đang hoạt động và hồ Tả Trạch đang triển khai nhưng đã nảy sinh nhiều tác động tiêu cực ở vùng hạ lưu như: suy giảm chất lượng nước, suy giảm tài nguyên sinh học, sinh kế của người dân,...Những hậu quả trên có liên quan đến vai trò tham gia của cộng đồng vào xây dựng và vận hành các hồ đập, thủy điện. Kết quả điều tra cho thấy, sự tham gia của cộng đồng ở mức độ rất thấp, đặc biệt sự tham gia của giới khoa học không đáng kể. Khoảng 26,7~28,5% người dân ở lưu vực sông Hương, và đầm phá Tam Giang-Cầu Hai biết sự hiện diện của hồ chứa, thủy điện, nhưng hầu hết không được tham gia đóng góp ý kiến (ngoại trừ người dân lưu vực sông Bồ tham gia khoảng 13,3%). Tương tự, nhà khoa học, nhà quản lý, đoàn thể biết sự hiện diện các hồ chứa, thủy điện 100% nhưng mức độ tham gia đóng góp ý kiến lại khác nhau, nhà quản lý 50%, các đoàn thể khoảng 42%, nhà khoa học không được tham gia. Giai đoạn vận hành hồ chứa, cộng đồng biết được việc tích và xả nước rất thấp, ngoại trừ nhà quản lý và cộng đồng ở sông Bồ (dưới 50%). Do đó cần phải nhìn nhận lại sự tham gia của cộng đồng trong xây dựng và vận hành các hồ đập này.

Từ khóa: lưu vực, tham gia cộng đồng, thủy điện, sông Hương, Sông Bồ.