Phương pháp hệ thống trong tìm hiểu “văn hóa nhận thức” truyền thống Việt Nam (Áp dụng phương pháp hệ thống vào việc dạy - học bài Văn hóa nhận thức trong Giáo trình Cơ sở văn hóa Việt Nam của GS.TS. Trần Ngọc Thêm)

Abstract

Tóm tắt: Phương pháp hệ thống áp dụng vào việc tìm hiểu cấu trúc văn hóa cho thấy cấu trúc hệ thống văn hóa là một chỉnh thể gồm các yếu tố trong mối quan hệ tương tác. Văn hóa nhận thức cũng là một hệ thống với nhiều yếu tố trong quan hệ với nhau như vậy. Điều đó cho thấy đặc trưng bản sắc văn hóa Việt Nam qua văn hóa nhận thức từ nguồn gốc, sự hình thành, quá trình vận động từ nhận thức vũ trụ cho đến nhận thức con người, từ nhận thức không gian đến nhận thức thời gian trong sự đồng nhất bởi yếu tố chung - tư duy nông nghiệp lưỡng phân, lưỡng hợp qua quá  trình vận động: Âm dương - Tam tài - Ngũ hành. Tính hệ thống của văn hóa nhận thức Việt nam thể hiện qua mối quan hệ biện chứng: đồng nhất - đối lập giữa các yếu tố (các triết lí nhận thức) và quá trình vận động, phát triển của chúng. Phương pháp hệ thống tỏ ra thích hợp và hữu dụng với việc dạy - học môn Cơ sở văn hóa Việt Nam nói chung và đặc biệt với bài học Văn hóa nhận thức nói riêng.