Tư tưởng của Fukuzawa Yukichi về con người và ảnh hưởng r t r đên chuyên biên tư tưởng của nho sĩ duy tân Việt Nam đầu thế kỷ XX

Abstract

Tóm tắt, Fukuzawa Yukichi (1834-1901) là nhà tư tưởng có ảnh hường sâu rộng nhất đối với xã hội Nhật Bản cận đại. Ảnh của ông được in trên đồng tiền có mệnh giá cao nhất của Nhật Bản, tờ 10.000 Yên.
Tư tưởng cải cách, duy tân của Fukuzawa Yukichi là một hệ thống các quan niệm, quan điềm ừong nhiều lĩnh vực của đời sống xă hội, đặc biệt về con người và sự phát triển của xã hội Nhật Bản theo tinh thần hục lập văn minh phương Tây nhưng giữ gìn bản sắc và độc lập, tự chủ, ngày càng ừ-ở nên cường ứiịnh. Con người Nhật Bàn mới theo quan điềm của ông cỏ nhiều đặc tính: con người binh đẳng, con người độc lập, con người có học vấn, con người có trách nhiệm với đất nước.
Các nho sĩ duy tân Việl Nam đầu thế kỷ XX như Phan Chu Trinh, Phan Bội Châu, Huỳnh Thúc Kháng, Nguyền Thượng Hiền, Lương Văn Can...đã coi Nhật Bản như một tấm gưofng của các dân tộc châu Á đà tự tìm con đường để độc lập, phú cường, đứng ngang hàng với phương Tây.
Tư tưởng của các nhà duy tân Nhật Bản, Trung Quốc ừong đó có tư tường của Fukuzawa Yukichi đà được các trí thức yêu nước Việt Nam thời kỳ này chuyền tải một cách khéo léo, đạt hiệu quả tuyên truyền cao, gây được làn sóng duy tân trong xã hội. Việc chấn dân khí, khai dân trí, hậu dân sinh, đào tạo ra những con người Việt Nam có phẩm chất mới được nho sĩ duy lân coi là nhiệm vụ tiên quyết trong đấu ừanh giải phóng dân tộc, làm cho dân tộc cường thịnh.
Cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, Nhật Bản nói chung và tư tường của các nhà duy tân nói riêng giữ vai trò là nhịp cầu nối quan trọng ừong việc truyền bá tư tưởng, ván minh phưcmg Tây vào các nước phương Đông trong đó có Việt Nam, hình thành nên nhừng thành tố mới, tạo quá ưình chuyền biến, phát triển mới ừong kết cấu hệ tư tưởng và xã hội.