Góp phần nghiên cứu tục nhuộm răng đen ở Việt Nam (Khảo sát trường hợp làng cổ Đường Lâm)

Abstract

Tóm tắt. Tục nhuộm răng đen hay sơn răng là một tập quán rộng rãi không chỉ ở nhiều nước châu Á, mà còn thấy ở các tộc người châu Phi, Trung và Nam Mỹ. Mục đích của phong tục này là bọc ra ngoài lớp men răng tự nhiên một lớp bảo vệ răng bóng như sơn, đặc biệt là chân răng. Đây được coi như một biện pháp làm đẹp, và ở một số dân tộc, thể hiện địa vị xã hội, lứa tuổi hay thân phận của chủ nhân. Với mục đích làm sáng rõ phong tục đang bị quên lãng này, tác giả bài viết lựa chọn làng cổ Đường Lâm (Hà Nội) làm địa bàn khảo sát chính, trên cơ sở phân tích kết quả điều tra trong các năm 2007-2010. Ngoài ra, tác giả kết hợp với nghiên cứu tiến hành ở làng Bách Cốc, xã Thành Lợi, tỉnh Hà Nam năm 1996, xã Thạch Châu huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh năm 2010, và một số tư liệu của các học giả nước ngoài viết về tục nhuộm răng đen để tìm hiểu những đặc điểm chung và riêng của phong tục này ở từng khu vực, từ đó nêu lên đặc trưng của tục nhuộm răng đen của dân tộc Kinh ở Việt Nam nói chung.