Nhân vật liệt nữ trong Nam Ông mộng lục của Hồ Nguyên Trừng: Điểm gặp gỡ của Văn chương với Đạo lí và Chính trị

Abstract

Nam Ông mộng lục của Hồ Nguyên Trừng là tác phẩm viết tại nước ngoài, tập trung vào những câu chuyện người thực, việc thực. Truyện viết về Lê thái hậu (Phụ đức trinh minh) và Nguyễn thị vợ Ngô Miễn (Phu thê tử tiết) - hai nhân vật liệt nữ - phần nào thoát li bút pháp của sử gia, kết hợp với phần lời bình ở cuối truyện, đã phát triển khuynh hướng của nhân vật từ thứ tự “lòng thành thờ vua - đức kiên định của người làm vợ” đến “đạo chồng - ơn vua”, từ thiên về tình cảm đến nặng về lí trí, và đều được nhìn từ quan điểm đạo đức Nho giáo. Là điểm giao thoa giữa văn và sử, giữa văn học nghệ thuật và văn học chức năng, Phụ đức trinh minh và Phu thê tử tiết đã khẳng định kết quả quá trình Nho giáo hóa xã hội Việt Nam lúc đó, cũng như khẳng định vị thế văn hiến chi bang của Đại Việt trong đối sánh với Trung Hoa. Ở đây, ý đồ nghệ thuật đã phục vụ cho mục đích Chính trị và Đạo lí khá trọn vẹn.

Từ khóa: Liệt nữ, Nam Ông mộng lục, Hồ Nguyên Trừng, chính trị, đạo lí.